De Topografie van de Domheid

Op 3 april is De Topografie van de Domheid verschenen.

‘Matthijs van Boxsel laat de kracht van domheid zien in zijn schitterende topografie’ ★★★★★ Marcel Hulspas in de Volkskrant 12 mei


Elke natie ter wereld kent steden en landen die spreekwoordelijk bekendstaan als dom. In Nederland moeten Kampen en België het ontgelden, terwijl de Belgen op hun beurt de domheid lokaliseren in Olen en Luxemburg.

Aan de domoorden worden wereldwijd domdaden toegeschreven: de domkoppen zaaien zout, wachten tot de rivier voorbij is gestroomd en vangen de zon in een zak.

Maar dit boek is meer dan een moppentrommel. Want waarom zijn uitgerekend die plaatsen doelwit van spot? Het antwoord voert ons langs Boeotische zwijnen, Winnebago-indianen en het mysterieuze Esonstad.

En welke rol speelt domheid in onze identiteit? Hoe kan het dat plaatsspot nog steeds woede wekt? Beroepsspotters waren hun leven niet zeker. Hun tong werd op een plank genageld, ze moesten een schand- masker dragen of werden gekruisigd.

Een plaats kan zich alleen bevrijden uit de wurgende greep van de discriminatie door de spotnaam om te munten tot geuzennaam. En ook een natie bestaat bij de gratie van steden waar zij heimelijk haar eigen mislukking viert. Domoorden zijn een kwestie van staatsraison. Wie weet openen de domdaden wel de poort naar een ander soort wijsheid.

Met aanstekelijke anekdotes, bijzondere illustraties en landkaarten met domme steden laat Matthijs van Boxsel opnieuw zien dat geen mens intelligent genoeg is om zijn eigen domheid te begrijpen.

*

‘Nu is er de Topografie van de domheid met ‘spreekwoordelijke domoorden’ in Europa, waar volgens de overlevering de domheid welig tiert en bespot wordt. Van Boxsel maakt ook van deze missie een prachtuitgave, met kaarten,
illustraties en anekdotiek.’ Dirk Leyman in De Morgen 8 mei 2021 ‘Deze vier nieuwe boeken zijn meer dan de moeite waard.’

‘Wat is De Topografie van de Domheid na de vorige drie delen over domheid opnieuw een wijs boek!’ Adri Altink in Literair Nederland

‘In De Topografie van de Domheid neemt Van Boxsel een vrolijk woeste duik in de grote hoeveelheid volksverhalen die Nederland rijks iss en serveert zijn lezers een smakelijke selectie hieruit. [] Al verhalend en associerend stuit hij op boeiende inzichten die ons iets vertellen over het huidige tijdsgewricht.’ Kirsten van Santen in Leeuwarder Courant

Het is weer een prachtige uitgave geworden, vol met beeldmateriaal, fascinerende wetenswaardigheden en bovendien op voortreffelijke wijze uitgegeven door Querido. Wat een boeiend en uniek boek is het weer geworden. Een boek dat je regelmatig wilt openslaan om in te bladeren en een stuk te lezen.” ***** Allesoverboekenenschrijvers.nl

‘Met ironische humor en nutteloze eruditie borduurt van Boxsel voort op zijn levensmissie om enige orde aan te brengen in de domheid.’ Daan Schneider in de VPRO-gids

‘De kortste samenvatting: Matthijs van Boxsels ‘De topografie van de domheid’ is een briljant boek.’ Atte Jongstra

De Topografie van de domheid, je voorlopige opus magnum, heb ik uit, en ik waardeer steeds meer je vlotte en boeiende manier van schrijven, waarin overal je vanouds bekende souvereine ironie doorklinkt, door alle eruditie heen.’ Frans de Valk

‘Matthijs van Boxsel neemt je mee op een denkbeeldige reis langs allerlei (bestaande en denkbeeldige) plekken waar vissen verdrinken, waar dromers wachten tot de rivier voorbij is gestroomd en waar een domme optimist probeert de maan te vangen met een muizenval.
Heerlijk boek, bomvol wetenswaardigheden, anekdotes, bizarre voorbeelden. En mocht je het allemaal nog eens op willen zoeken: dit boek bevat landkaarten. Altijd handig als je nog eens ergens naartoe wilt. Overigens deelt de patholoog van de domheid nog wel een hoopgevende opmerking op zijn website: ‘alle kennis wordt geboren uit domheid’. Denk daar maar eens over na…’ ’t Leesbeest

‘Een van de meest briljante boeken van de afgelopen jaren.’ Klaas van Veen (boekhandel Godert Walter)


‘Na het lezen van de topografie van de domheid, werkelijk een geniaal boek waarbij hetgeen ik vaak denk eens op papier geschreven zag staan, bedankt hiervoor, hulde, leve de domheid!’ Ruud Loymans

Interviews

Interview met Lander Deweer in Knack:

in VPRO Brommer op zee: https://www.vpro.nl/speel~VPWON_1329972~lammert-voos-en-matthijs-van-boxsel-brommer-op-zee~.html

Interview in NRC met Rosan Hollak: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/05/12/als-alle-spot-wordt-verboden-zoekt-agressie-een-andere-weg-a4043393?fbclid=IwAR0kVQ8yeNqcORUZSh4h3GXVZWnc7diJD5caCkDenn6dJb4xKY_0H1a7bww

In Nooit meer slapen 8 april: https://www.vpro.nl/nooitmeerslapen/speel~PREPR_VPRO_16440779~nooit-meer-slapen-matthijs-van-boxsel~.html?fbclid=IwAR3BK5gK8okRAOO_6B_TViv35eRRCz43UfsLTpjEap0tT0a5xgBRD1JfnG4

Interview met Roos van Rijswijk voor SPui25: https://spui25.nl/programma/de-topografie-van-de-domheid

Zie over Esonstad: https://www.trouw.nl/religie-filosofie/huiveren-in-de-steengeworden-droom-van-friesland-esonstad~b30ee0ae/?utm_campaign=shared_earned&utm_medium=social&utm_source=copylink&fbclid=IwAR31NOHu2Won_KKSwvv6a5UCoB1ln-KoOw2fwIiTB42Y2agfxL3zaVYLsP8&referrer=https%3A%2F%2Fl.facebook.com%2F

Matthijs van Boxsel

Kaart in NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/01/kampen-is-het-domst-zeggen-ze-a4038028?fbclid=IwAR0UOM3YpFHNixE2_f8H5LfydIYVU76HYtkL9A29mlrwjclcWrGo9KsdHv8

Leeuwarder Courant (9-4-2021): ‘In De Topografie van de Domheid neemt Van Boxsel een vrolijk-woeste duik in de grote hoeveelheid volksverhalen die Nederland rijk is. Zijn uitgangspunt: als je even pulkt aan een dom grapje, dan opent zich een hele geschiedenis.’

VPRO-gids april 2021

In Spraakmakers, 6 april 2021: https://player.fm/series/spraakmakers/uitzending-van-6-april-2021

In Nooit meer slapen: https://www.vpro.nl/nooitmeerslapen/speel~PREPR_VPRO_16440779~nooit-meer-slapen-matthijs-van-boxsel~.html?fbclid=IwAR3BK5gK8okRAOO_6B_TViv35eRRCz43UfsLTpjEap0tT0a5xgBRD1JfnG4

In Spijkers met koppen: https://www.nporadio2.nl/spijkersmetkoppen/gemist/video/22393/2021-04-10-matthijs-van-boxsel-stelde-de-topografie-van-de-domheid-samen?fbclid=IwAR0w2L4ibqiBB2cPslI4HYoKojrOLdk7faP0CecuHhP7wlSXINtLDa6B89Y

Afbeelding: de spreekwoordelijk domme plaatsen in Nederland. (Kaart: Jean Klare)